เราจะรู้ได้อย่างไรว่า เรามีค่าแค่ไหนในความสัมพันธ์?
คุณค่าของตัวเราขึ้นอยู่กับอะไร?
แล้วเรามีคุณค่าแค่ไหนกัน?
ลองจินตนาการว่าเรากำลังเดินซื้อของอยู่ในห้าง แล้วเรารองเท้าหนึ่งคู่ ราคา 10,000 บาท
คนที่เห็นรองเท้า และ ราคา บางคนอาจคิดในใจว่า “โห รองเท้าบ้าอะไรวะ แพงจัง” หรือ อาจคิดว่า “โห หมื่นเดียวเอง ราคาแบบนี้หาไม่ได้แล้ว เราต้องรีบซื้อ”
อะไรทำให้คนสองกลุ่มมีมุมมองต่อราคาของรองเท้าคู่เดียวกันไม่เหมือนกัน
คนกลุ่มแรกที่มองว่า รองเท้าราคา 10,000 บาทมันแพงมาก เป็นเพราะเขาให้คุณค่าของรองเท้าคู่นั้นต่ำกว่า 10,000 บาท (แม้ว่าเขาจะมีเงินซื้อมันก็ตาม) ในขณะที่คนกลุ่มที่สองให้คุณค่ากับรองเท้าคู่เดียวกันมากกว่า 10,000 บาท ทำให้เขามองว่า ราคาแค่ 10,000 บาทมันถูกมาก และต้องรีบซื้อนั่นเอง
วิธีคิดแบบนี้ ก็เป็นวิธีคิดเกี่ยวกับการให้คุณค่าตัวเรา หรือ คนรักของเราในความสัมพันธ์เช่นกัน
อะไรคือการเห็นคุณค่าของตัวเอง และ การที่เราเห็นคุณค่าของตัวเองมันเป็นแบบไหน
มนุษย์เราให้คุณค่ากับสิ่งต่างๆ รอบตัว แม้ว่าเราจะไม่ได้เอาป้ายราคาไปแปะไว้ก็ตาม
ในความสัมพันธ์ เราจะจีบใคร หรือ ยอมเป็นแฟน หรือ แม้แต่แต่งงานกับใคร ก็ต่อเมื่อเรารู้สึกว่าคนๆ นั้น คุ้มค่ากับการที่เราจะให้เวลาและพลังงานของเราไปกับการสร้างความสัมพันธ์กับเขา
คนที่ทนอยู่ในความสัมพันธ์ที่ไม่ดี ที่อีกฝ่ายทำร้ายจิตใจ หรือ แม้แต่ร่างกาย เพราะคนๆ นั้น ที่แท้จริงเขาคิดว่า ตัวเขาเองไม่มีคุณค่า และ สิ่งที่เขากำลังเผชิญเขาคู่ควรกับสิ่งนี้ นั่นเอง (ต่อให้เขาทำอะไรไม่ดีกับเรา เขาก็ยังอยู่กับเรา ถ้าไม่มีเขา เราก็จะไม่มีใคร จะหาคนอื่นมารักและอยู่กับเราไม่ได้อีก)
อีกตัวอย่างหนึ่งก็คือ ถ้าเรารู้สึกไม่มั่นคงในความสัมพันธ์ รู้สึกว่าอีกฝ่ายจะทิ้งเราไป เขาไม่ได้รักเราจริงๆ หรอก อาจเป็นเพราะ เราให้คุณค่ากับอีกฝ่ายมากกว่าตัวเราเอง (เราเห็นว่าเขาดีกว่าตัวเรา มีคุณค่าเหนือเรา) นั่นเอง
คุณค่าของเราไม่ได้ขึ้นอยู่กับความเห็นของคนอื่น
คนอื่นจะบอกว่าเราดี เราเก่ง เราสวยแค่ไหนก็ได้ แต่ถ้าเราไม่ได้เห็นสิ่งนี้ด้วยตัวของเราเอง เราก็จะรู้สึกว่าตัวเองไม่มีคุณค่าเหมือนเดิม ตัวเราเองนี่หละคะ ที่จะบอกว่า ตัวเรามีค่า มีราคาแค่ไหน
เวลาที่เรารักใครสักคน ต้องการใครสักคน เราก็จะพยายามทำทุกอย่างให้อีกฝ่ายเห็นคุณค่าของเรา โดยที่ลืมไปว่า บางครั้งไม่ว่าเราจะพยายามแค่ไหน ถ้าเขาตีคุณค่าเราต่ำ ก็ยากที่จะเปลี่ยนความคิดของเขาได้ (เราควบคุมความคิดคนอื่นไม่ได้)
ความสำคัญของการเห็นคุณค่าของตัวเราเอง: เราจะรู้สึกว่าตัวเองมีคุณค่าคู่ควรกับความรักดีๆ ได้อย่างไร?
การเห็นคุณค่าในตัวเองเป็นจุดเริ่มต้นที่สำคัญของความสัมพันธ์ ถ้าเราไม่รัก ไม่ให้เกียรติตัวเองก่อน ก็ยากที่จะให้คนอื่นมารักและให้เกียรติเรา เราจะรู้สึกมีคำถามกับตัวเองตลอดเวลาว่า คนรักของเรารักเราจริงๆ ไหม หรือ รักเราเพราะเหตุผลอะไร นี่คือความรู้สึกไม่มั่นคงทางจิตใจของเราเอง
เมื่อเรามีความเชื่อว่า คนรักของเรารักเราเพราะปัจจัยภายนอก ไม่ว่าจะเป็น ชื่อเสียง เงินทอง รูปร่างหน้าตา เราก็จะมองหาเหตุผลต่างๆ มาสนับสนุนความเชื่อของเรา ไม่ว่าคนรักของเราจะรักเราจริงๆ ก็ตาม
คุณค่าของมนุษย์ไม่สามารถวัดได้เป็นตัวเลข หรือใช้อะไรในการเทียบวัดได้ ไม่ว่าจะเป็น มูลค่าของเงิน หรือ ทรัพย์สิน ความสำเร็จ ชื่อเสียง หรือปัจจัยภายนอกอื่นๆ ก็ตาม
ความจริงก็คือ ทุกคนมีคุณค่าเท่ากัน และ ทุกคนคู่ควรกับความรักที่ดี
การที่เรารู้สึกว่าเราไม่เหมาะสม หรือ เราคิดว่าเราจะไม่เจอคนที่ดี ที่จะรักเราได้ เพราะว่าเรากำลังเอาคุณค่าของเราไปผูกติดกับสิ่งภายนอกนั่นเอง ซึ่งไม่จริงเลย ลองนึกถึงเด็กที่เพิ่งเกิดมา พวกเขาได้รับความรักจากคนในครอบครัว แม้ว่าเขาจะไม่มีอะไรเลย
เราจะรู้ได้ยังไงว่าเรามีคุณค่าในความสัมพันธ์
บ่อยครั้งที่เราพยายามทำให้อีกฝ่ายพึงพอใจ รู้สึกดี ทำตามสิ่งที่อีกฝ่ายต้องการ มากจนเราลืมความต้องการ หรือ มาสนใจว่าตัวเรารู้สึกอย่างไร และ ด้วยเหตุนี้ เราถึงลืมไปว่า จริงๆ แล้ว เรามีคุณค่านะ วันนี้แพรขอแนะนำวิธีการที่จะช่วยให้เรากลับมาเห็นคุณค่าของตัวเราเอง ดังต่อไปนี้
.
1. มองว่าตัวเรามีคุณค่า และ ความสำคัญเท่ากับคนอื่น
เราจะรักคนอื่นได้ ก็ต่อเมื่อเรารักตัวเอง และ เห็นคุณค่าของตัวเราเองเสียก่อน
ความสัมพันธ์ที่ดี คือ ความสัมพันธ์ที่คนสองคนให้เกียรติซึ่งกันและกัน คอยสนับสนุน และ ให้กำลังใจซึ่งกันและกัน ไม่ใช่ฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งเป็นฝ่ายให้ หรือ ฝ่ายรับแต่เพียงผู้เดียว
ความสัมพันธ์ส่วนมากเริ่มต้นด้วยความชื่นชอบในตัวของอีกฝ่ายหนึ่ง
เวลาที่เราชอบใครสักคน คนๆ นั้น มักจะมีอะไรในตัวเขาที่เราให้คุณค่า และ ความสำคัญ ไม่ว่าจะเป็น เรื่องรูปร่างหน้าตา การเงิน หรือ ฐานะทางสังคม เราให้ราคากับเขาสูงมากในตอนต้น และ รู้สึกดีมาก ถ้าคนๆ นั้น ชอบเรา (ให้คุณค่ากับเราเช่นกัน) เรารู้สึกดีกับการกระทำของเขา เรารู้สึกมีคุณค่าคู่ควรกับอีกฝ่าย จนกระทั่งวันหนึ่ง ที่เราเริ่มเห็น สิ่งที่เราไม่ชอบในตัวอีกฝ่าย เมื่อนั้นคุณค่า และ ราคาที่เราเคยให้เขาก็จะลดลง
คนที่ถูกลดคุณค่า จะรู้สึกไร้ค่า และ พยายามทำตัวให้มีคุณค่าในสายตาของอีกฝ่าย จนตัวเองรู้สึกไม่มีความสุขอีกต่อไป ดังนั้น การกลับมาตระหนักรู้ว่าตัวเรามีคุณค่า เป็นสิ่งที่สำคัญ รู้ว่า การกระทำหรือความคิดเห็นของอีกฝ่ายไม่ได้มีผลกระทบต่อคุณค่าของเรา นอกจากมุมมองที่เรามีต่อคุณค่าของตัวเราเอง
.
2. เข้าใจว่าความสัมพันธ์ที่ดีคือ ความสัมพันธ์ที่เราเป็นทั้งผู้รับและผู้ให้
การที่เรากลับมาทำความเข้าใจกับตัวเองว่า เราอยู่ในความสัมพันธ์เพราะอะไรเป็นสิ่งที่สำคัญมาก เพราะถ้าเราอยู่ในความสัมพันธ์เพียงเพื่อ เราต้องการความรัก เราต้องการที่จะรู้สึกว่ามีคนรักเรา มีคนให้กำลังใจ หรือ คอยสนับสนุนเรา เมื่อใดก็ตามที่คนรักของเรารู้สึกแย่ ต้องการกำลังใจ หรือ ต้องการเวลาส่วนตัวบ้าง ไม่สามารถให้สิ่งที่เราเคยได้มา เราจะรู้สึกว่างเปล่า และ ไม่เป็นที่รักทันที
ความสัมพันธ์ที่ดีคือความสัมพันธ์ที่เข้าอกเข้าใจและให้กำลังใจซึ่งกันและกัน
เราทุกคนควรที่จะมีความสุขได้ด้วยตัวเอง ให้เกียรติตัวเอง เข้าอกเข้าใจตัวเองให้ได้ก่อน เพราะถ้าเราเข้าไปอยู่ในความสัมพันธ์ด้วยความรู้สึกขาด และ เรียกร้องสิ่งนี้จากคนรักของเรา เมื่อนั้น ความสัมพันธ์ของเราจะเป็นในรูปแบบ codependency ซึ่งไม่ใช่ความรักที่แท้จริง
คนเราทุกคนมีวันที่อ่อนแอ ต้องการกำลังใจ และ การสนับสนุน ความสัมพันธ์ที่ดีคือ การที่คนสองคนมีความมั่นคงทางจิตใจ สามารถให้กำลังใจ และสนับสนุนซึ่งกันและกันได้
.
3. รักตัวเอง
ถ้าเรายังไม่ชอบตัวเอง ไม่รักตัวเอง ไม่เห็นคุณค่าขอตัวเอง เราไม่มีทางที่จะมีความสัมพันธ์ที่ดี หรือ ความสุขในความสัมพันธ์ได้ ดังนั้น สิ่งที่เราต้องทำ คือ การกลับมาจัดการที่ความเชื่อของเรา กลับมารักตัวเอง
ในความเป็นจริงไม่มีใครจะเติมเต็มส่วนที่ขาดหายของใครได้ คนอื่นสามารถช่วยให้เรารู้สึกดีได้ช่วยคราว แต่ไม่มีใครจะทำให้เรารู้สึกเติมเต็มได้ตลอดเวลา นอกจากตัวของเราเอง
.
4. ยอมรับ
สมองของเราคิดเรื่องราวๆ ต่างๆ อยู่ตลอดเวลา
เรามักจะคิด และ กลัวว่าสิ่งที่ไม่ดี ความผิดพลาดที่เกิดขึ้นกับเราในอดีต จะเกิดขึ้นกับเราอีกในปัจจุบัน ซึ่งไม่เป็นความจริงเลย
เราเปรียบเทียบตัวเราเอง กับคนอื่น และ บอกตัวเองว่าเราไม่ดีพอ ไม่เก่งพออยู่ตลอดเวลา
แทนที่เราจะนั่งกังวลถึงอนาคตที่ยังมาไม่ถึง เปรียบเทียบตัวเราเองกับคนอื่นตลอดเวลา เราสามารถกลับมาอยู่กับปัจจุบัน กลับมาเท่าทันความคิด และ ความรู้สึกของเราเอง ยอมรับความไม่สมบูรณ์แบบของเราเอง แต่รู้ว่าเรามีทางเลือกที่จะพัฒนาและปรับปรุงให้ดีขึ้นได้เสมอ
การยอมรับตัวเอง เป็นจุดเริ่มต้นของการเติบโต
และ เราทุกคนมีอำนาจในการเลือก และ ตัดสินใจได้เสมอ
.
นี่หละคะ 4 วิธีที่จะช่วยให้เรากลับมาเข้าใจว่า ตัวเราเองมีคุณค่า และ คู่ควรกับการได้รับความรักที่ดี แพรหวังบทความนี้จะเป็นประโยชน์ไม่มากก็น้อยนะคะ
The Better You by Pair
เราเป็น Platform ที่แบ่งปันบทความด้านจิตวิทยาที่จะช่วยให้คุณสามารถนำไปปรับประยุกต์ใช้ในการดูแลสุขภาพจิตของคุณ
นอกจากนี้ เรายังมีบริการอื่นๆ ที่คุณสามารถใช้บริการได้ในรูปแบบออนไลน์ ได้แก่
การให้บริการปรึกษาปัญหาด้านสุขภาพจิตโดยนักจิตวิทยามืออาชีพ ผู้มีประสบการณ์ให้คำปรึกษามากกว่า 1000 ชั่วโมง การบำบัดในรูปแบบต่างๆ ที่ออกแบบมาเพื่อช่วยเยียวยาจิตใจสำหรับปัญหาของคุณโดยเฉพาะ